Fact Check : ਹੜ੍ਹ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ AI ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਿਊਜ)। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ‘ਤੇ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ‘ਚ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗੋਦ ‘ਚ ਉਠਾਏ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਸਵੀਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ‘ਚ ਆਏ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ, ਕਈ ਯੂਜ਼ਰਸ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨੀਪੁਰ ‘ਚ ਆਏ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ‘ਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ‘ਚ ਹੜ੍ਹ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਤਸਵੀਰ AI ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ?

ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਮੋਇਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ (ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ) 27 ਅਗਸਤ 2024 ਨੂੰ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਡੈਮ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਈ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਮਣੀਪੁਰ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੁਜਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਉੱਥੇ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੀ ਨਹੀਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਰਕ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਪੜਦਾ ਹੈ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਮਨੀਪੁਰ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ।”

ਇੱਕ ਹੋਰ ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਹਿੰਦੀ ਸਟੇਟ ਨੇ (ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ) 26 ਅਗਸਤ 2024 ਨੂੰ ਵਾਇਰਲ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੈਪਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ਇਹ ਫੋਟੋ AI ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਹੈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਓ।”

ਪੜਤਾਲ

ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ‘ਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ‘ਚ ਫੜੀ ਬੈਠਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਸਵੀਰ AI ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ AI ਟੂਲਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਅਸੀਂ ਹਾਈਵ ਮੋਡਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸਰਚ ਕੀਤਾ। ਟੂਲ ਨੇ ਫੋਟੋ ਨੂੰ 98 ਫੀਸਦੀ AI ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।

ਪੜਤਾਲ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਟੂਲ hugging face ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਟੂਲ ਨੇ ਵੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਟੂਲ ਮੁਤਾਬਕ, 99 ਫੀਸਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ AI ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਅਸੀਂ ਕੀਵਰਡਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਟੂਲਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਤਸਵੀਰ ਬਾਰੇ ਸਰਚ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਅਸੀਂ ਦੋ ਹੋਰ ਟੂਲ, Sightengine ਅਤੇ brandwell ‘ਤੇ ਵੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਸਰਚ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੂਲਸ ਨੇ 99 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ AI ਬਤੋਂ ਬਣੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।

ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ, ਅਸੀਂ AI ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ AI ਮਾਹਰ ਅੰਸ਼ ਮਹਿਰਾ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵਾ ਗ਼ਲਤ ਹੈ। ਇਹ ਫੋਟੋ AI ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਯੂਜ਼ਰ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ। ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਯੂਜ਼ਰ ਨੂੰ 240 ਲੋਕ ਫੋਲੋ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ‘ਤੇ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।