Fact Check: व्हायरल व्हिडिओ मध्ये अयोध्या चे राम मंदिर नसून, गुजरात चे चुली जैन मंदिर आहे

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): अयोध्येत निर्माणाधीन राम मंदिराच्या नावाने सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ व्हायरल होत आहे. त्यात मंदिर दाखवण्यात आले आहे. व्हिडिओ शेअर करून यूजर्स दावा करत आहेत की, व्हायरल व्हिडिओ अयोध्येत निर्माणाधीन राम मंदिराचा आहे.

विश्वास न्यूजने तपासात आढळून आले की, व्हायरल झालेला व्हिडिओ अयोध्येतील निर्माणाधीन राम मंदिराचा नसून गुजरातमधील चुली जैन मंदिराचा आहे. तो चुकीचा दावा करून व्हायरल केला जात आहे.

काय होत आहे व्हायरल?
फेसबुक यूजर Rajesh D Sanghvi (आर्काइव्ह लिंक) ने 10 ऑक्टोबर रोजी 57 सेकंड चा व्हिडिओ पोस्ट करून लिहले,

निर्माणधीन श्री राम मंदिर अयोध्या के लिए पत्थरों की ऐसी नक्कशी जैसे सुनार ने कोई गहना बनाया हों l ताजमहल से भी सुंदर, खूबसूरत हैं, अपना राष्ट्र मंदिर l जय श्री राम l भारत माता की जय ! वन्दे मातरम!

अन्य फेसबुक यूजर Mithlesh Kumar (आर्काइव्ह लिंक) ने देखील अशीच काही पोस्ट केली.

तपास:

व्हायरल व्हिडिओ शोधण्यासाठी, आम्ही त्यातून एक कीफ्रेम काढली आणि गूगल रिव्हर्स इमेज सर्च च्या मदतीने शोधली. यामध्ये फेसबुक पेजच्या ‘सनातन संस्कृती‘वर तत्सम चित्रे आढळून आली. हे 23 फेब्रुवारी 2021 रोजी अपलोड केले आहेत. त्यात लिहिले होते, ही छायाचित्रे गुजरातमधील हलवद-धंगधरा हायवेवर असलेल्या चुली जैन मंदिराची आहेत. मंदिराच्या बाहेरून काढलेली ही छायाचित्रे आहेत. आतून फोटो काढण्यास मनाई आहे.

त्यानंतर आम्ही Google वर कीवर्डसह ओपन सर्च केले. यामध्ये आम्हाला या जैन मंदिराचा व्हिडीओ Jinagam – जिनागम धर्मसार यूट्यूब चॅनलवर देखील मिळाला. यामध्ये आणि व्हायरल व्हिडिओमध्ये दिसणारे मंदिर एकच आहे. हा व्हिडिओ 21 जून 2021 रोजी अपलोड करण्यात आला आहे.

आता राम मंदिराबाबत बोलूया. 15 ऑक्टोबर 2022 रोजी दैनिक जागरणमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या बातमीनुसार राम मंदिराच्या उभारणीचे काम वेगाने सुरू आहे. डिसेंबर २०२३ पर्यंत बांधकाम पूर्ण होणे अपेक्षित आहे. मुख्य मंदिराचा सुमारे 15 फूट उंच दगडांचा थर तयार करण्यात आला आहे. गर्भगृहाचे संगमरवरी खांब उभे राहिले आहेत.

15 ऑक्टोबर रोजी Shri Ram Janmbhoomi Teerth Kshetra अधिकृत ट्विटर हॅन्डल वरून, राम मंदिराच्या पूर्ण आकाराच्या काही दृश्य प्रतिमा ट्विट केल्या गेल्या.

अधिक पुष्टीकरणासाठी, आम्ही व्हायरल व्हिडिओ अयोध्या दैनिक जागरणचे ब्युरो चीफ राम शरण अवस्थी यांना पाठवला. हा अयोध्येतील राम मंदिराच्या बांधकामाचा व्हिडिओ नाही, असे ते म्हणाले.

ही पोस्ट यापूर्वीही व्हायरल झाली होती. त्यावेळी केलेले विश्‍वास न्यूज तपास येथे वाचता येईल.

आम्ही फेसबुक पेज ‘राजेश डी संघवी’ स्कॅन केले, ज्याने खोटा दावा करून व्हिडिओ व्हायरल केला. 28 नोव्हेंबर 2018 रोजी तयार करण्यात आलेल्या या पेजला सुमारे 3 लाख 69 हजार लोक फॉलो करतात.