Fact Check: टोल टॅक्समध्ये सूट देण्याबाबत बोलताना नितीन गडकरींचा दोन वर्षांपूर्वीचा व्हिडिओ भ्रामक दाव्यासह व्हायरल

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज). रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. यामध्ये त्यांना असे सांगताना दाखवण्यात आले आहे की, ज्याच्याकडे आधार कार्ड आहे तो टोल न भरता ते दाखवून पास करू शकतो. तसेच, 60 किलोमीटरच्या आत एकच टोल असणार आहे. हे शेअर करून, वापरकर्ते दावा करत आहेत की, घरापासून 60 किलोमीटरच्या परिघात असलेल्या कोणत्याही टोल बूथवर कोणतेही टोल शुल्क भरावे लागणार नाही.

विश्वास न्यूजला आपल्या तपासात व्हायरल झालेला व्हिडिओ सुमारे दोन वर्षे जुना असल्याचा आढळला आहे. यामध्ये नितीन गडकरी यांनी घरापासून 60 किलोमीटरच्या आत येणाऱ्या टोल नाक्यावर आधार कार्ड दाखवून टोलमध्ये सूट मिळवता येईल, असा कुठेही उल्लेख केलेला नाही. राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाच्या म्हणण्यानुसार, 20 किलोमीटरच्या परिघात राहणाऱ्या लोकांना टोलकरातून सूट दिली जाऊ शकते. काही वापरकर्ते दोन वर्ष जुना व्हिडिओ शेअर करून दिशाभूल करणारे दावे करत आहेत. एनएचएआयच्या म्हणण्यानुसार, दोन टोल नाक्यांमध्ये 60 किलोमीटरचे अंतर असावे. घरापासून 60 किलोमीटरच्या परिघात टोलनाके असल्यावर सूट देण्याबाबत केंद्रीय मंत्री बोलले नाहीत. वापरकर्त्यांनी याचा गैरसमज करून घेतला आहे.

काय आहे व्हायरल पोस्ट

विश्वास न्यूजच्या +91 9599299372 या टिपलाईन नंबरवर वापरकर्त्याने ही व्हिडिओ क्लिप पाठवून त्याची सत्यता सांगण्याची विनंती केली.

Nandlal Gurjar Kasana (संग्रहित लिंक) या फेसबुक वापरकर्त्याने 28 जुलै रोजी हा व्हिडिओ पोस्ट करत हाच दावा केला होता.

तपास 

व्हायरल व्हिडिओच्या दाव्याची चौकशी करण्यासाठी आम्ही सर्वप्रथम व्हिडिओ लक्षपूर्वक ऐकला. यात नितीन गडकरी यांनी आधार कार्डमधून टोल टॅक्समध्ये सूट मिळण्याची भाषा केली असली तरी घरापासून 60 किलोमीटरच्या परिघाची चर्चा नाही. होय, ते नक्कीच 60 किलोमीटरवर एक टोल असण्याबद्दल बोलत आहेत.

गुगलवर याविषयी कीवर्ड सर्चमध्ये एएनआयच्या एक्स हँडलवरून 22 मार्च 2022 रोजी व्हिडिओचा स्क्रीनशॉट पोस्ट करण्यात आला आहे. त्यात असे लिहिले आहे की, “आम्ही टोल प्लाझाजवळ राहणाऱ्या स्थानिक लोकांना पास उपलब्ध करून देऊ. तसेच मी खात्री देतो की 60  किलोमीटरच्या आत एकच टोल प्लाझा असेल आणि दुसरा टोल प्लाझा असेल तर तो येत्या 3 महिन्यांत बंद केला जाईल: केंद्रीय रस्ते आणि वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी लोकसभेत.”

22 मार्च 2022 रोजी दूरदर्शन नॅशनलच्या यूट्यूब चॅनेलवर लोकसभेच्या कामकाजाचा व्हिडिओ अपलोड करण्यात आला आहे. यात व्हायरल व्हिडिओचा काही भाग पाहिला जाऊ शकतो. त्यात नितीन गडकरी म्हणतात, “एक व्यक्ती म्हणाली, मी नाव विसरत आहे, ती म्हणाला की, आधार कार्ड स्वीकारून पास दिला जाईल. जिथे टोल येणार आहे, तेथे स्थानिकांना पास देण्यात यावेत.” त्यानंतर त्यांनी 60 किलोमीटरमध्ये टोल टॅक्स लावावा, असे सांगितले.

यावरून, नितीन गडकरी घरापासून 60 किलोमीटरच्या परिघाबाबत बोलले नसल्याचे स्पष्ट झाले आहे. तसेच हा व्हिडिओही सुमारे दोन वर्षे जुना आहे. याविषयी दैनिक जागरणचे नॅशनल ब्युरो प्रमुख आशुतोष झा यांनी हा व्हिडिओ जुना असल्याची पुष्टी केली आहे.

रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, टोल प्लाझापासून 20 किलोमीटरच्या आत घर असेल तर टोल टॅक्स माफ आहे. त्यासाठी कागदपत्रे सादर करावी लागतात. कागदपत्रांची छाननी केल्यानंतर अर्जदाराला सूट मिळणार आहे.

एनएचएआयच्या वेबसाईटवरील एफएक्यूमध्ये म्हटले आहे की, दोन टोल नाक्यांमध्ये 60 किलोमीटरचे अंतर असावे.

जुना व्हिडिओ शेअर करणाऱ्या फेसबुक वापरकर्त्याचे जवळपास 6 हजार फॉलोअर्स असून तो कोटा मध्ये राहतो.

निष्कर्ष: केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी यांचा सुमारे दोन वर्षे जुना व्हिडिओ दिशाभूल करणारा दावा करून शेअर केला जात आहे. नितीन गडकरी यांनी व्हिडिओत घराच्या ६० किमी परिघात असलेल्या टोलनाक्यांसाठी नव्हे तर स्थानिकांना टोल टॅक्समध्ये सूट देण्याबाबत सांगितले होते. एनएचएआयच्या म्हणण्यानुसार, घरापासून टोल टॅक्सचे अंतर 20 किमी असेल तर स्थानिक लोकांना करात सूट मिळू शकते. तसेच दोन टोलनाक्यांमध्ये 60 किलोमीटरचे अंतर असावे. घरापासून 60 किलोमीटरच्या परिघात टोलनाके असल्यास टोल टॅक्समध्ये सूट देण्याबाबत केंद्रीय मंत्री बोलले नाहीत.