Fact Check: कृष्णा भक्तांच्या मारहाणाचा हा व्हिडिओ पश्चिम बंगाल चा नसून, गोवा चा जुना व्हिडिओ आहे

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): भगवे कपडे घातलेले काही लोक आणि पोलिस ह्यांच्यात झालेल्या चकमकीचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. हा व्हिडिओ सोशल मीडिया वापरकर्त्यांवर व्हायरल होत आहे की बंगाल पोलिसांनी श्री मद भागवत गीता वितरित केल्याबद्दल इस्कॉनच्या भक्तांना मारहाण केली. विश्वास न्यूजने व्हायरल झालेल्या पोस्टची चौकशी केली. दावा खोटा निघाला. 2008 मध्ये गोवा पोलिस आणि रशियातील हरे रामा हरे कृष्णा गट यांच्यात हाणामारी झाली होती. याच घटनेचा व्हिडिओ आता बंगाल पोलिसांच्या नावाने व्हायरल होत आहे.

काय होत आहे व्हायरल?

फेसबुक यूजर प्रदीप वर्मा ने 22 ऑगस्ट रोजी एक व्हिडिओ पोस्ट केला आणि दावा केला: ‘क्‍या हो रहा है वायरल धर्म निरपेक्ष भारत में आपका स्वागत है। ISKON के भक्तों को बंगाल पुलिस द्वारा श्री मद भागवत गीता को बांटने पर पीटा गया। क्या इस पर कोई पार्टी अपनी टिप्पणी करेगी या वो जो धर्म निरपेक्षता का गान करते रहते हैं कुछ बोलेंगे। शर्म से डूब मरो क्योंकि अत्याचार हिंदुओं पर हो रहा है इसलिए कोई कुछ नही बोलेगा।’

ह्या पोस्ट चा आर्काइव्ह व्हर्जन इथे बघा.

तपास:

विश्वास न्यूजने प्रथम व्हायरल व्हिडिओ काळजीपूर्वक पाहिला. भगवे कपडे घातलेले काही लोक आणि पोलिस यांच्यात हाणामारी झाली. व्हायरल दाव्याच्या आधारे प्रथम गुगल ओपन सर्च केले गेले. पश्चिम बंगालमध्ये अशी कोणतीही घटना घडल्याची पुष्टी करणारी एकही बातमी आम्हाला सापडली नाही.

यानंतर व्हायरल व्हिडिओमधून काही कीफ्रेम काढून टाकण्यात आल्या. मग त्यांनी यांडेक्स टूलच्या मदतीने मूळ स्त्रोत शोधण्यास सुरुवात केली. आम्हाला हा व्हिडिओ रशियन YouTube चॅनेलवर अपलोड केलेला आढळला. काही रशियन कृष्णभक्त भारतात गेल्याचे सांगण्यात आले. जिथे त्याच्यासोबत ही घटना घडली. हा व्हिडिओ 28 ऑगस्ट 2013 रोजी अपलोड करण्यात आला होता.

शोध दरम्यान, आम्हाला 18 एप्रिल 2018 च्या ट्विटर हँडलवर तोच व्हिडिओ सापडला. गोव्यातील म्हापसा मार्केटबाहेर गोवा पोलिस आणि रशियन हरे रामा हरे कृष्णा गटाच्या भाविकांमध्ये हाणामारी झाल्याचे सांगण्यात आले.

https://twitter.com/KakodkarSudil/status/986623061138034689?s=20&t=82L6RNhQraXckIBB90L91w

संबंधित कीवर्डच्या आधारे गुगल सर्च करण्यात आले. हेराल्ड गोवा नावाच्या वेबसाईटवर आम्हाला एक बातमी मिळाली. गोव्यातील म्हापसा पोलीस स्टेशन परिसरात रशियन भाविक आणि पोलिसांमध्ये चकमक झाल्याचे सांगण्यात आले. ही बातमी 26 नोव्हेंबर 2008 रोजी अपलोड केली होती. संबंधित बातम्या येथे वाचा.

विश्‍वास न्यूजने पश्चिम बंगालमधील ज्येष्ठ पत्रकार बिजॉय यांच्याशी संपर्क साधून तपास पुढे नेला. पश्चिम बंगालमध्ये अशी कोणतीही घटना घडली नसल्याचे त्यांनी सांगितले.

तपासाअंती, ज्या वापरकर्त्याने गोव्याचा जुना व्हिडिओ पश्चिम बंगालचा बनवला तो व्हायरल झाला. फेसबुक यूजर प्रदीप वर्माचे ४.९ हजारांहून अधिक मित्र आहेत. युजर मध्य प्रदेशातील जबलपूर येथील रहिवासी आहे. सुमारे पाचशे लोक या अकाउंटला फॉलो करतात.

निष्कर्ष: विश्वास न्यूजच्या तपासात बंगाल पोलिसांनी इस्कॉनच्या भाविकांना मारहाण केल्याचा दावा खोटा ठरला. 2008 मध्ये रशियन गट आणि गोवा पोलिस यांच्यातील चकमकीचा एक जुना व्हिडिओ आता पश्चिम बंगालच्या नावाने व्हायरल होत आहे.

टॅग्स

• Fact Check
• fake news
• Goa
• ISKON
• West Bengal