Fact Check: महाराष्ट्रात आयोजित कार्यक्रमाचे चित्र जयपूर मध्ये दीक्षा घेतल्याच्या नावाने व्हायरल

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): सोशल मीडियावर एक पोस्ट मोठ्या प्रमाणात व्हायरल होत आहे. यामध्ये एका मैदानात मोठ्या प्रमाणात लोकांची गर्दी दिसून येते. सोशल मीडियावर काही यूजर हे छायाचित्र जयपूरचे असल्याचा दावा करत आहेत आणि दावा करत आहेत की तेथे एक लाख लोकांनी बौद्ध धर्माची दीक्षा घेतली. विश्वास न्यूजने व्हायरल झालेल्या पोस्टची चौकशी केली. हा दावा दिशाभूल करणारा असल्याचे सिद्ध झाले. हे महाराष्ट्रातील चित्र असल्याचे समोर आले. जयपूरमध्ये असा कोणताही कार्यक्रम झाला नसल्याचे स्पष्ट केले.

काय होत आहे व्हायरल?
फेसबुक यूजर प्रकाश चंद्रा ने 17 ऑक्टोबर रोजी दोन चित्रांचा कॉलेज अपलोड करून लिहले: ‘कल दिनांक 16/10/22 को जयपुर में 1 लाख भाइयों ने बौद्ध धर्म की दीक्षा ली सभी बौद्ध भिक्षुओं को मेरा बहुत-बहुत साधुवाद।’

व्हायरल पोस्ट ला खरे समजून लोकं हि पोस्ट शेअर करत आहे. व्हायरल पोस्ट चा आर्काइव्ह व्हर्जन इथे बघा.

तपास:

व्हायरल दाव्याची सत्यता जाणून घेण्यासाठी विश्वास न्यूजने सर्वप्रथम गुगलवर जाऊन संबंधित बातम्या शोधण्यास सुरुवात केली. राजस्थानची राजधानी जयपूरमध्ये बौद्ध धर्मासंदर्भात एवढा मोठा कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला आहे याची पुष्टी करणारी एकही बातमी आम्हाला सापडली नाही. जर अशी घटना घडली असती तर ती नक्कीच मीडियाच्या मथळ्यात आली असती.

तपास पुढे नेण्यासाठी विश्वास न्यूजने गुगल रिव्हर्स इमेज टूलची मदत घेतली. या टूलमध्ये व्हायरल चित्र अपलोड करून शोध घेतला. ‘वी सपोर्ट सुजत अंबेडकर’ या फेसबुक पेजवर आम्हाला मूळ चित्र सापडले. हे 15 ऑक्टोबर रोजी पोस्ट केले होते. ही छायाचित्रे ६६ व्या धम्मचक्र प्रवर्तन दिनानिमित्त भारतीय बौद्ध महासभा, पिंपरी चिंचवड यांनी आयोजित केलेल्या भव्य धम्म सभेची असल्याचे सांगण्यात आले.

शोध घेत असताना पिंपरी चिंचवड नावाचे ठिकाण महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यात असल्याचे कळले. गुगल सर्च दरम्यान, आम्हाला VSRS न्यूज नावाच्या वेबसाइटवर एक बातमी सापडली. 16 ऑक्टोबर रोजी प्रसिद्ध झालेल्या वृत्तात म्हटले आहे की इंडियन बुद्धिस्ट सोसायटीच्या वतीने शनिवारी (दि. 15) पिंपरी येथील एच.ए. मैदानावर बौद्ध समाजाच्या वतीने धम्म सभेचे आयोजन करण्यात आले होते. प्रकाश आंबेडकर हे वक्ते म्हणून उपस्थित होते. या कार्यक्रमात एक लाख लोकांनी बुद्ध धर्माची दीक्षा घेतल्याचे संपूर्ण बातमीत कुठेही लिहिलेले नाही.

धम्म सभाओं से भाजपा-संघ के नेताओं में डर-प्रकाश अंबेडकर

तपासाच्या पुढील टप्प्यात विश्वास न्यूजने जयपूर येथील दैनिक जागरणचे ज्येष्ठ पत्रकार नरेंद्र शर्मा यांच्याशी संपर्क साधला. त्यांनी सांगितले की व्हायरल पोस्टचा दावा खोटा आहे. जयपूरमध्ये असा कोणताही कार्यक्रम झाला नाही.

तपासाच्या अंतिम टप्प्यात बनावट पोस्ट करणाऱ्या युजरची चौकशी करण्यात आली. फेसबुक यूजर प्रकाश चंद्रा यांच्या अकाउंटला आठशेहून अधिक लोक फॉलो करतात. वापरकर्ते स्वतःला आंबेडकरवादी म्हणवतात.

निष्कर्ष: विश्वास न्यूजच्या तपासात व्हायरल झालेली पोस्ट दिशाभूल करणारी असल्याचे सिद्ध झाले. पिंपरी चिंचवड, पुणे, महाराष्ट्र येथे झालेल्या भारतीय बौद्ध महासभेदरम्यान जयपूर असा चुकीचा दावा करत छायाचित्र व्हायरल होत आहे.

टॅग्स

• Diksha
• Fact Check
• fake news
• Jaipur
• Maharashtra