Fact Check: पोलीस दडपशाहीचे हे चित्र शेतकऱ्यांच्या चळवळीचे आहे, कुस्तीपटू साक्षी मलिकचे नाही

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज). 28 मे, 2023 रोजी प्रदर्शनकर्ते कुस्तीपटू आणि पोलिस यांच्यात झालेल्या झटापटीनंतर सोशल मीडियावर एक फोटो वेगाने व्हायरल होत आहे. या व्हिडीओमध्ये पोलीस एका व्यक्तीसोबत कठोरपणे वागताना दिसत आहेत. पोलीस दडपणाचे हे चित्र जंतर-मंतर येथे कुस्तीपटूंच्या प्रदर्शनाशी संबंधित असल्याचा दावा केला जात आहे. रविवारी दिल्ली पोलीस आणि कुस्तीपटूंमध्ये झटापट झाली होती आणि हा फोटो कुस्तीपटू साक्षी मलिकचा असल्याचा म्हणून शेअर केला जात आहे.

विश्वास न्यूजने तपास केला असता हा व्हायरल दावा खोटा असल्याचे आढळून आले. व्हायरल झालेले चित्र 2021 सालातील आहे, जेव्हा दिल्लीत शेतकरी आंदोलनादरम्यान पोलिसांची आंदोलकांशी झटापट झाली होती. या फोटोचा कुस्तीपटूंच्या प्रदर्शनाशी आणि साक्षी मलिकशी काहीही संबंध नाही. खोटा दावा करून जुने चित्र शेअर केले जात आहे.

काय आहे व्हायरल पोस्टमध्ये?

फेसबुक वापरकर्ता रूप सहारावत याने 29 मे रोजी व्हायरल फोटो शेअर (संग्रहित लिंक) केला आणि लिहिले, “देशासाठी महिला कुस्तीमध्ये ऑलिम्पिकमध्ये पहिले पदक मिळवून देणारी @ sakshimalik_ Official आहे. अशा प्रकारचा फोटो तालिबानमध्येही दिसत नाही. देशाचा अंतरात्मा जिवंत आहे, मृत आहे किंवा विकला गेला आहे. “

इतर अनेक वापरकर्त्यांनी हा फोटो याच दाव्यासह शेअर केला आहे.

तपास

आम्ही व्हायरल चित्राच्या तपासाठी Google (गुगल) लेन्सचा वापर केला. या दरम्यान, आम्हाला हा फोटो बऱ्याच ठिकाणी जुन्या तारखेला अपलोड केलेला आढळला. 25 फेब्रुवारी, 2021 रोजी न्यूज लॉन्ड्रीच्या वेबसाइटवर प्रसिद्ध झालेल्या बातमीमध्ये हा व्हायरल फोटो सापडला आहे. देण्यात आलेल्या माहितीनुसार, “व्हायरल फोटो शेतकऱ्यांच्या चळवळीचा आहे. फोटोमध्ये दिसून येणारी व्यक्ती ही, पंजाबच्या नवांशहर जिल्ह्यातील काजमपूर गावातील 22 वर्षीय रणजीत सिंह आहे. 29 जानेवारी रोजी दिल्ली सीमेवर झालेल्या हल्ल्यानंतर त्यांना अटक करण्यात आली होती.

तपासाच्या दरम्यान, आम्हाला टाइम्स ऑफ इंडियाच्या वेबसाइटवर व्हायरल चित्राशी संबंधित बातमी देखील सापडल्या. 4 फेब्रुवारी, 2021 रोजी प्रसिद्ध झालेल्या बातमीत छायाचित्रासह दिलेल्या माहितीनुसार, “केंद्रीय कृषी कायद्यांविरोधात सुरू असलेल्या आंदोलनात राकेश टिकैत, जगसीर सिंग आणि रणजीत सिंग हे नायक म्हणून समोर आले आहेत. व्हायरल फोटोमध्ये पोलीस कर्मचाऱ्याने ज्या व्यक्तीच्या चेहऱ्यावर जोडा ठेवला आहे, तो रणजीत सिंग नावाचा तरुण असून तो पंजाबच्या नवांशहर जिल्ह्यातील काजमपूर गावातील होता. व्हायरल चित्राशी संबंधित बातम्या नॅशनल हेराल्डवर देखील वाचता येतील.

‘जसमीत सिंह कोहली’ नावाच्या एका ट्विटर वापरकर्त्यानेही हा फोटो शेअर केला होता. 27 फेब्रुवारी, 2021 रोजी केलेल्या ट्विटमध्ये या फोटोमध्ये दिसणाऱ्या व्यक्तीचे नाव रणजीत सिंह आहे.

तपासाच्या दरम्यान, आम्हाला कुस्तीपटू आणि पोलिस कर्मचारी यांच्यातील संघर्षाशी संबंधित अनेक बातम्या आढळल्या. ज्यामध्ये या चळवळीशी संबंधित अनेक छायाचित्रे आहेत, परंतु ताज्या अहवालात आम्हाला ते व्हायरल चित्र सापडले नाही.   

अधिक माहितीसाठी आम्ही शेतकरी आंदोलनावर बातम्या देणारे जागरणचे रिपोर्टर सोनू राणा यांच्याशी संपर्क साधला. ते म्हणाले, ”हे चित्र शेतकरी आंदोलनाच्या वेळचे आहे. खोटा दावा करून फोटो शेअर केला जात आहे.

आम्ही कुस्तीगीरांच्या निषेधावर बातम्या देणाऱ्या दिल्ली दैनिक जागरणचे डेप्युटी चीफ रिपोर्टर शनी शर्मा यांच्याशीही बोललो. त्यांनी आम्हाला सांगितले, “हे कुस्तीपटू प्रदर्शन करतानाचे चित्र नाही.”

तपासाअंती, आम्ही जुने चित्र अलीकडील असल्याचा खोटा दावा करून शेअर केलेल्या वापरकर्त्याचे स्कॅन केले. आम्हाला आढळले की, फेसबुकवर 4 हजारांहून अधिक लोक वापरकर्त्याला फॉलो करतात.

निष्कर्ष: विश्वास न्यूजला त्यांच्या तपासणीत असे आढळले की, व्हायरल फोटो कुस्तीपटू साक्षी मलिकच्या नावाने खोटा दावा करून शेअर केला जात आहे. वास्तविक हे चित्र जानेवारी 2021 मध्ये शेतकरी आंदोलनादरम्यान पोलिस आणि आंदोलकांमध्ये झालेल्या चकमकीचे आहे. फोटोत दिसणाऱ्या व्यक्तीचे नाव रणजीत सिंह आहे, व्हायरल झालेल्या फोटोचा साक्षी मलिकशी कोणताही संबंध नाही.

टॅग्स

• Farmers Protest
• Kisan Andolan
• Sakshi Malik
• Wrestlers Protest