विश्वास न्यूजच्या तपासात जालोरच्या भाजप खासदाराच्या नावाने व्हायरल झालेली पोस्ट बनावट असल्याचे सिद्ध झाले. भाजप खासदाराची प्रतिमा खराब करण्यासाठी पाकिस्तानमधील जुने व्हिडिओ वापरण्यात आले.
नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ व्हायरल होत आहे. यामध्ये एक पुरुष एका महिलेसोबत डान्स करताना दिसतो. सोशल मीडिया यूजर्स दावा करत आहेत की व्हिडिओमध्ये दिसणारी व्यक्ती राजस्थानमधील जालोर येथील भाजप खासदार देव जी पटेल आहे. विश्वास न्यूजने व्हायरल झालेल्या पोस्टची चौकशी केली. दावा खोटा निघाला. व्हायरल झालेला व्हिडिओ पाकिस्तानचा आहे. त्याचा भाजप खासदाराशी काहीही संबंध नाही.
काय होत आहे व्हायरल?
फेसबुक यूजर ‘अखिलेश यादव के दीवाने’ ने एक व्हिडिओ पोस्ट करून लिहले: ‘राजस्थान के बीजेपी जालौर लोकसभा क्षेत्र से सांसद देवजी पटेल हैं। देखो अब देख महंगाई बेरोजगारी सरकारी नौकरी मिले या न मिलें। महंगाई चरम सीमा पर है बेरोजगारी बढ़ती जा रही है भाजपा कहती है। सबका साथ सबका विश्वास लेकिन। अब इसको क्या कहेंगे।’
व्हिडिओ च्या वर लिहले आहे: राजस्थान के बीजेपी सांसद देव जी पार्टी मजबूत करते हुए।
फॅक्ट चेक च्या उद्देश्याने ह्या पोस्ट चा कन्टेन्ट जसाच्या तसा लिहला आहे. दुसरे यूजर्स देखील ह्याला खरे मानून व्हायरल करत आहे. पोस्ट चा आर्काइव्ह व्हर्जन इथे बघा.
तपास:
विश्वास न्यूजने गुगल सर्च करून तपास सुरू केला. संबंधित व्हिडिओशी संबंधित कीवर्डच्या आधारे प्रथम शोध घेण्यात आला. सीबीसी न्यूज राजस्थानच्या यूट्यूब चॅनेलवर आम्हाला एक बातमी मिळाली. 26 जून 2022 रोजी अपलोड केलेल्या, एका व्यक्तीने भाजप खासदाराची प्रतिमा खराब करण्यासाठी व्हायरल व्हिडिओ क्लिप बनवल्याचे वृत्त आहे. तक्रारीनंतर त्या व्यक्तीला अटक करण्यात आली.
विश्वास न्यूजने क्लूच्या आधारे जालोर येथून प्रसिद्ध झालेले वृत्तपत्र स्कॅन करण्यास सुरुवात केली. आम्हाला २६ जूनच्या वर्तमानपत्रात संबंधित बातम्या मिळाल्या. बातमीत असे म्हटले आहे की, चितळवण पोलिसांनी एका व्यक्तीला खासदार म्हणून व्हिडिओ व्हायरल केल्याप्रकरणी अटक केली आहे. भिखाराम असे या व्यक्तीचे नाव आहे. खाली संबंधित बातम्या वाचा.
आता हा व्हायरल व्हिडिओ कुठला आहे हे शोधायचे होते. यासाठी गुगल रिव्हर्स इमेज टूलचा वापर करण्यात आला. व्हिडिओचे कीफ्रेम्स काढून रिव्हर्स इमेज टूलमध्ये सर्चिंग केले जाते. आम्हाला हा व्हिडिओ फेसबुक पेजवर सापडला आहे. 13 फेब्रुवारी 2020 रोजी, पाकिस्तानच्या ‘ह्युमन राइट्स मीडिया नेटवर्क’ नावाच्या फेसबुक पेजने हा व्हिडिओ अपलोड केला आणि दावा केला की व्हायरल व्हिडिओ पाकिस्तानचे प्रसिद्ध नेत्रतज्ज्ञ डॉ. जफर इक्बाल यांचा आहे. संबंधित व्हिडिओ येथे पहा.
तपासाच्या पुढील टप्प्यात जालोर पोलिसांच्या सोशल मीडिया अकाउंटचा शोध घेण्यात आला. 27 जून रोजी जालोर पोलिसांच्या ट्विटर हँडलवर अशी माहिती देण्यात आली की सोशल मीडियावर खासदाराविरुद्ध आक्षेपार्ह टिप्पणी केल्याप्रकरणी चितळवण पोलीस स्टेशनने दोन आरोपींना अटक केली. या पोस्टसोबत दोन बातम्यांच्या क्लिपही अपलोड केल्या होत्या.
तपास पुढे नेण्यासाठी विश्वास न्यूजने खासदार देवजी पटेल यांच्याशी संपर्क साधला. त्यांच्याविरोधात कट रचताना हा व्हिडिओ व्हायरल करण्यात आल्याचे त्यांच्या वतीने सांगण्यात आले. हे पूर्णपणे बनावट आहे.
तपासाच्या पुढील टप्प्यात राजस्थानमधील दैनिक जागरणचे वरिष्ठ वार्ताहर नरेंद्र शर्मा यांच्याशी संपर्क साधण्यात आला. त्याची व्हायरल पोस्ट शेअर केली होती. त्याला बनावटही म्हटले.
तपासाअंती विश्वास न्यूजने ‘अखिलेश यादव के दिवाने’ या फेसबुक पेजचे सोशल स्कॅनिंग केले. हे पेज लखनौ येथून चालवले जाते असे कळले. त्याला 10 हजारांहून अधिक लोकांनी लाइक केले आहे.
निष्कर्ष: विश्वास न्यूजच्या तपासात जालोरच्या भाजप खासदाराच्या नावाने व्हायरल झालेली पोस्ट बनावट असल्याचे सिद्ध झाले. भाजप खासदाराची प्रतिमा खराब करण्यासाठी पाकिस्तानमधील जुने व्हिडिओ वापरण्यात आले.
Knowing the truth is your right. If you have a doubt on any news that could impact you, society or the nation, let us know. You can share your doubts and send you news for fact verification on our mail ID contact@vishvasnews.com or whatsapp us on 9205270923