Fact Check: ड्रोन शोचा हा व्हिडिओ अयोध्या राम मंदिराचा नाही, भ्रामक दावा व्हायरल

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज) ड्रोन शोचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर शेअर केला जात आहे. अयोध्येतील राम मंदिराच्या अभिषेक सोहळ्याची तयारी असल्याचा दावा युजर करत आहेत.

विश्वास न्यूजने केलेल्या तपासात असे आढळून आले की व्हायरल व्हिडिओ क्लिप दोन वेगवेगळ्या व्हिडिओंची बनलेली आहे आणि ती दोन्ही जुनी आहेत. पहिला व्हिडिओ तेलंगणाच्या पहिल्या ड्रोन लाइट शोचा आहे, जो राज्याच्या स्थापनेला दहा वर्षे पूर्ण होत असताना दाखवण्यात आला होता. दुसरा व्हिडिओ दिवाळीनिमित्त आयोजित ड्रोन शोचा आहे. हाच व्हिडिओ आता अयोध्या राम मंदिराशी जोडल्याचा भ्रामक दावा करून शेअर केला जात आहे.

व्हायरल पोस्टमध्ये काय आहे?

काशीमधील ‘आनंद’ या फेसबुक युजरने (अर्काइव्ह लिंक) 13 जानेवारी रोजी व्हिडिओ शेअर केला आणि लिहिले, “अयोध्येत होणाऱ्या ड्रोन शोची तयारी.. सर्व काही आश्चर्यकारक होणार आहे”..

वारसा आणि विकासाच्या मिलनातून निर्माण झालेले अद्भुत दिव्य अयोध्या धाम जगाला दिसेल #ayodhyamandir #ayodhya “

तपास

व्हायरल दाव्याचे सत्य जाणून घेण्यासाठी आम्ही गूगल इमेजच्या मदतीने शोध सुरू केला. आम्हाला बोटलैब डायनेमिक्सच्या अधिकृत यूट्यूब चॅनेलवर अपलोड केलेला व्हिडिओ सापडला. 21 जून 2023 रोजी अपलोड केलेल्या व्हिडीओसोबत दिलेल्या माहितीनुसार, “तेलंगणाचा पहिला ड्रोन लाइट शो, जो आम्ही सायबराबाद पोलिसांच्या सहकार्याने आयोजित केला होता.”

व्हिडिओशी संबंधित बातम्या येथे वाचता येतील.

शोध दरम्यान, आम्हाला बोटलैब डायनॅमिक्सच्या अधिकृत मीडिया  हैंडल्सवर दुसरा व्हिडिओ सापडला. 12 नोव्हेंबर 2023 रोजी बॉटलॅब डायनॅमिक्सच्या इंस्टाग्राम अकाउंटवर अपलोड केलेला व्हिडिओ आढळला. व्हिडिओसोबत दिलेल्या माहितीनुसार, हा ड्रोन लाइट शो दिवाळीच्या काळात आहे.

बोटलैब डायनॅमिक्सने हा व्हिडिओ आपल्या यूट्यूब चॅनलवर शेअर केला आहे. व्हिडिओ येथे पाहता येईल. याबाबत अयोध्येतील दैनिक जागरणचे संपादकीय प्रभारी रामशरण अवस्थी म्हणतात, हा व्हिडिओ अयोध्येचा नाही.

तपासाच्या शेवटी व्हिडिओ शेअर करणाऱ्या युजरची चौकशी करण्यात आली. फेसबुकवर 556 लोक युजरला फॉलो करतात.

निष्कर्ष:विश्वास न्यूजला त्यांच्या तपासणीत असे आढळून आले की दोन्ही व्हायरल व्हिडिओ 2023 मधील आहेत. पहिला व्हिडिओ तेलंगणाच्या पहिल्या ड्रोन लाइट शोचा आहे, जो राज्याच्या स्थापनेला दहा वर्षे पूर्ण झाल्याबद्दल दाखवण्यात आला होता. दुसरा व्हिडिओ दिवाळीनिमित्त आयोजित ड्रोन शोचा आहे. हा व्हिडिओ आता अयोध्या राम मंदिराशी जोडल्याचा भ्रामक दावा करत शेअर केला जात आहे.