Fact Check: 2015 मध्ये न्यूयॉर्क शहरातील एम्पायर स्टेट बिल्डिंगमध्ये देवी कालीचे चित्र प्रदर्शित करण्यात आले होते, दिशभूल करणाऱ्या दाव्यासह जुने चित्र व्हायरल

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): न्यूयॉर्क शहरातील एम्पायर स्टेट बिल्डिंगचे एक छायाचित्र सोशल मीडियावर मोठ्या प्रमाणात व्हायरल होत आहे. व्हायरल पोस्टमध्ये इमारतीवर देवी कालीचा फोटो दिसत आहे. हे चित्र शेअर केले जात असून असा दावा केला जात आहे की, यंदा दिवाळीच्या मुहूर्तावर एम्पायर स्टेट बिल्डिंगवर देवी कालीची प्रतिमा दाखवण्यात आली होती. सोशल मीडियावर अनेक युजर्स हे सत्य म्हणून शेअर करत आहेत.

विश्वास न्यूजच्या तपासात हा व्हायरल दावा दिशाभूल करणारा असल्याचे सिद्ध झाले आहे. व्हायरल चित्र 2015 सालचे आहे, जे कलाकार अँड्र्यू जोन्सने डिझाइन केले होते. आता सोशल मीडियावर जुने फोटो शेअर करून भ्रामक दावा करून लोकांची दिशाभूल केली जात आहे.

काय होत आहे व्हायरल?
फेसबुक यूजर Sanjeev Kohliने व्हायरल चित्र शेअर करून लिहले, “Happy Diwali Empire State Building N.Y.C.”

सोशल मीडियावर अनेक युजर्स हे चित्र शेअर करत समान दावे करत आहेत. पोस्टची आर्काइव लिंक इथे बघा.

तपासः

व्हायरल दाव्याचे सत्य जाणून घेण्यासाठी आम्ही गुगल रिव्हर्स इमेजद्वारे फोटो शोधला. यादरम्यान, आम्हाला अनेक न्यूज वेबसाइटवर अचूक फोटो मिळाला. 10 ऑगस्ट 2015 रोजी firstpost.com वर प्रकाशित झालेल्या बातमीमध्ये व्हायरल चित्राचा वापर करण्यात आला होता. येथे दिलेल्या माहितीनुसार, ‘कलाकार अँड्रॉइड जोन्स यांनी देवी कालीचे चित्र डिझाइन केले आहे. हे वन्यजीव नष्ट होण्याबद्दल जागरूकता पसरवण्यासाठी आणि प्रजातींच्या मृत्यूच्या दराकडे लक्ष वेधण्यासाठी तयार करण्यात आले होते.’ संपूर्ण बातमी येथे पहा.

व्हिडिओशी संबंधित माहिती वन इंडिया न्यूजच्या अधिकृत यूट्यूब चॅनेलवर देखील आढळली. 10 ऑगस्ट 2015 रोजी अपलोड केलेल्या बातमीनुसार, देवी कालीची ही प्रतिमा न्यूयॉर्कमधील एम्पायर स्टेट बिल्डिंगवर चित्रित करण्यात आली होती. चित्रपट निर्माते लुई सिहोयोस आणि त्यांच्या टीमने या कलाकृतीचे प्रदर्शन केले. येथे देवी कालीसह इतर अनेक वन्य प्राणी दाखविण्यात आले होते.

दिवाळीच्या मुहूर्तावर काली देवीची प्रतिमा प्रत्यक्षात दाखवली गेली होती की नाही हे तपासण्यासाठी आम्ही एम्पायर स्टेट बिल्डिंगचे सोशल मीडिया हँडल तपासले. आम्हाला येथे यासारख्या कोणत्याही अलीकडील पोस्ट सापडल्या नाहीत.

आम्ही कलाकार अँड्रॉय जोन्सच्या सोशल मीडिया हँडल्सचा शोध घेतला. आम्हाला हा फोटो अँड्रॉइड जोन्सने ऑगस्ट 2015 मध्ये शेअर केलेला आढळला. फोटो शेअर करताना त्याने सांगितले- त्याने अनेक चित्रांचे मिश्रण करून हे बनवले आहे. आम्‍ही तुम्‍हाला सांगूया की एंड्रॉइड जोन्स  हा एक अमेरिकन डिजिटल आणि मल्टीमीडिया कलाकार आहे ज्याचे कार्य काल्पनिक आणि सायकेडेलिक कलावर केंद्रित आहे.

व्हायरल दाव्याबाबत आम्ही अँड्रॉइड जोन्सशी संपर्क साधला. त्यांनी आम्हाला सांगितले की ही त्यांची एक कलाकृती आहे, जी जुनी आहे. त्याचा दिवाळीशी काहीही संबंध नाही. व्हायरल दावा खोटा आहे.

तपासाअंती, आम्ही खोट्या दाव्यासह जुने चित्र शेअर करणाऱ्या वापरकर्त्याची तपासणी केली. फेसबुकवर युजरचे चार हजारांहून अधिक मित्र असल्याचे तपासात समोर आले आहे.