Fact Check: गुजरात निवडणुकीत कोलकात्याचे ५ वर्षे जुने छायाचित्र व्हायरल

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): गुजरातमध्ये विधानसभा निवडणुकीचा उत्साह असताना सोशल मीडियावर एक फोटो चांगलाच व्हायरल होत आहे. या चित्रात लोकांची गर्दी दिसत आहे. सोशल मीडियावर काही युजर्स हे चित्र गुजरातमधील असल्याचा दावा करून आम आदमी पक्षाच्या बाजूने वातावरण निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. वापरकर्ते असा दावा करत आहेत की हे चित्र आप नेते गोपाल इटालिया यांच्या सूरतमधील नामांकनादरम्यानच्या रोड शोमधील आहे. विश्वास न्यूजने व्हायरल चित्राची सत्यता तपासली आणि त्याचा गुजरातशी काहीही संबंध नसल्याचे आढळले. चित्र पश्चिम बंगालचे आहे. पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांच्या फेसबुक पेजवर 21 जुलै 2017 रोजी अपलोड केलेले मूळ चित्र सापडले.

काय होत आहे व्हायरल?

फेसबुक यूजर दिग्विजय राय ने 13 नव्हेंबर रोजी एक चित्र शेअर केले आणि लिहले: ‘गोपाल इटालिया ने आज सुरत में राघवा चढ्ढा के साथ भव्य रोड शो करते हुए नामांकन दाखिल किया। यह तस्वीर गुजरात की जनता का मुड साफ साफ बयां कर रही है।’

फेसबुक पोस्टचा मजकूर येथे लिहिल्याप्रमाणे आहे. पोस्ट खरी मानून इतर युजर्सही ती व्हायरल करत आहेत.

ह्या पोस्ट चा आर्काइव्ह व्हर्जन इथे बघा.

तपास:

विश्वास न्यूजने गुगल रिव्हर्स इमेज टूलसह व्हायरल पोस्टची तथ्य तपासणी सुरू केली. सर्व प्रथम, व्हायरल चित्र या टूलमध्ये अपलोड केले गेले आणि सुरतच्या नावाने शोधले गेले. ऑल इंडिया तृणमूल काँग्रेसच्या वेबसाइटवर आम्हाला मूळ चित्र सापडले. 21 जुलै 2018 रोजी पक्षाच्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या बातमीमध्ये ही प्रतिमा वापरली गेली. 21 जुलै 1993 रोजी कोलकाता येथील मेयो रोडवर पोलिस गोळीबारात मारल्या गेलेल्या 13 लोकांच्या स्मरणार्थ धर्मतल्ला येथे आयोजित शहीद दिनाच्या कार्यक्रमासाठी लाखो लोक जमले होते, असे सांगण्यात आले. हे चित्र गेल्या वर्षीचे असल्याचे सांगण्यात आले. त्याबद्दल येथे तपशीलवार वाचा.

तपासादरम्यान, ममता बॅनर्जी यांच्या अधिकृत फेसबुक पेजवर मूळ छायाचित्रही सापडले. 21 जुलै 2017 रोजी पोस्ट केलेल्या अनेक फोटोंसोबत हा फोटोही अपलोड करण्यात आला होता. हुतात्मा दिनी लाखोंचा जनसमुदाय जमल्याचे सांगण्यात आले. ते येथे पाहता येईल.

तपासाचा पाठपुरावा करत विश्वास न्यूजने दैनिक जागरण, सुरतचे प्रतिनिधी मयूर ठक्कर यांच्याशी संपर्क साधला. नामांकनाची मूळ छायाचित्रे आणि व्हिडिओ आमच्यासोबत शेअर करताना त्यांनी सांगितले की, व्हायरल झालेले चित्र बनावट आहे. गोपाल इटालिया हे सुरतच्या कतारगाम मतदारसंघातून निवडणूक लढवत आहेत.

विश्वास न्यूजने गुजरातच्या आम आदमी पार्टीच्या फेसबुक पेजवर प्रवेश केला. येथे आम्हाला गोपाल इटालियाच्या नामांकनाशी संबंधित एक व्हिडिओ सापडला. या व्हिडिओमध्ये आणि व्हायरल झालेल्या चित्रात दिसणाऱ्या लोकांच्या संख्येत आणि ठिकाणामध्ये मोठा फरक दिसून येतो.

तपासाअंती बनावट पोस्ट करणाऱ्या युजरची चौकशी करण्यात आली. फेसबुक यूजर दिग्विजय राय एका राजकीय पक्षाशी संबंधित आहेत.

निष्कर्ष: विश्वास न्यूजच्या तपासात गोपाल इटालियाच्या नावाने व्हायरल झालेला फोटो पश्चिम बंगालमधील कोलकाता येथील असल्याचे निष्पन्न झाले. हे चित्र पाच वर्षे जुने आहे.

टॅग्स

• Fact Check
• fake news
• Gujarat
• Gujarat Assembly Elections
• Kolkata
• Kolkata rally