Fact Check: सरसंघचालक मोहन भागवत यांचा अपूर्ण व्हिडिओ व्हायरल, आरक्षणाला विरोध करण्याचा दावा चुकीचा

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज). लोकसभा निवडणूक 2024 दरम्यान राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे सरसंघचालक मोहन भागवत यांच्या भाषणाचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. यामध्ये दाखवण्यात आले आहे की, संघाचे लोक अंतर्गत आरक्षणाला विरोध करतात.

मोहन भागवत यांच्या तेलंगणातील भाषणाचा अपूर्ण व्हिडिओ खोट्या दाव्यासह व्हायरल केला जात असल्याचे विश्वास न्यूजने आपल्या तपासात आढळून आले. खरे तर, ते म्हणाले होते की, काही लोक व्हिडिओ व्हायरल करून दावा करत आहेत की, संघाचे लोक आरक्षणाचा विरोध करतात, परंतु संघ आरक्षणाचे समर्थन करतो. व्हिडिओद्वारे केला जात असलेला दावा खोटा आहे.

काय आहे व्हायरल पोस्ट

माजी वापरकर्ता ‘@jk000000102’ (संग्रहित लिंक) ने 14 मे रोजी व्हिडिओ पोस्ट केला आणि लिहिले की,

“आम्ही संघाचे लोक आरक्षणाला आतून विरोध करतो, पण बाहेर येऊन बोलू शकत नाही…!!!
:- संघ प्रमुख (मोहन भागवत)”

या व्हिडिओत मोहन भागवत असे म्हणताना दिसत आहेत की, “संघाचे लोक बाहेरून चांगले बोलतात, आत जातात आणि म्हणतात, आम्ही आरक्षणाच्या विरोधात आहोत, बाहेर आम्ही बोलू शकत नाही.”

फेसबुक वापरकर्ता Shaswat Yadav (संग्रहित लिंक) ने 14 मे रोजी हा व्हिडिओ पोस्ट करून असाच दावा केला होता.

तपास 

या व्हायरल व्हिडिओवर एएनआयचा लोगो आहे. आम्ही गुगलवर कीवर्ड सर्च केले आणि एएनआयच्या एक्स हँडलवर संबंधित पोस्ट (संग्रहित लिंक) सापडली. 28 एप्रिल 2024 रोजी व्हायरल झालेल्या व्हिडिओची एक लांबलचक आवृत्ती पोस्ट केली गेली आहे. त्यात मोहन भागवत म्हणतात की, “मी काल येथे आलो तर मी ऐकले की, एक व्हिडिओ प्रसारित होत आहे की संघाचे लोक बाहेरून चांगले बोलतात, आत जातात आणि म्हणतात, आम्ही आरक्षणाच्या विरोधात आहोत, आम्ही बाहेर बोलू शकत नाही. आता ही एकदम असत्य गोष्ट आहे, चुकीची गोष्ट आहे. जेव्हा पासून आरक्षण सुरु झाले आहे तेव्हा पासून संघ राज्यघटनेनुसार मान्य अशा सर्व आरक्षणाला पूर्ण पाठिंबा देतो आणि संघ म्हणतो की, आरक्षण ज्यांच्यासाठी आहे त्यांना जो पर्यंत आवश्यक वाटेल तो पर्यंत किंवा सामाजिक कारणांनी आरक्षण देण्यात आले आहे, भेदभाव जो पर्यंत आहे तो पर्यंत आरक्षण चालू राहिले पाहिजे.”

व्हिडीओच्या सोबत लिहिले आहे, “हैदराबाद, तेलंगाना: – राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे सरसंघचालक मोहन भागवत म्हणाले की, एक व्हिडिओ प्रसारित केला जात आहे की आरएसएस आरक्षणाच्या विरोधात आहे आणि आम्ही त्याबद्दल बाहेर बोलू शकत नाही. आता हे पूर्णपणे खोटे आहे. सुरुवातीपासूनच संघ राज्यघटनेनुसार सर्व आरक्षणांना पाठिंबा देत आला आहे.” 

28 एप्रिल 2024 रोजी, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे प्रमुख मोहन भागवत यांनी तेलंगणातील हैदराबाद येथील एका शैक्षणिक संस्थेत एका कार्यक्रमाला संबोधित केल्याचे वृत्त आजतकच्या संकेतस्थळाने दिले. “संघ सुरुवातीपासूनच आरक्षणाचे समर्थन करत आला आहे, परंतु काही लोक खोटे व्हिडिओ व्हायरल करत आहेत.

यासंदर्भात आम्ही आरएसएस चे माजी प्रचारक राजीव तुली यांच्याशी संपर्क साधला आणि त्यांना हा व्हायरल व्हिडिओ पाठवला. त्यांचे म्हणणे आहे की, हा व्हिडिओ अपूर्ण आहे. संघ कधीही आरक्षणाच्या विरोधात राहिला नाही असे मोहन भागवत यांनी काही दिवसांपूर्वी आपल्या भाषणात म्हटले होते.

भारतीय निवडणूक आयोगाने 16 मार्च रोजी लोकसभा निवडणुकीच्या तारखा जाहीर केल्या होत्या. आयोगाच्या प्रसिद्धीपत्रकानुसार, या निवडणुका सात टप्प्यात होणार आहेत. मतदानाचे चार टप्पे यापूर्वीच पार पडले आहेत. मतमोजणी 4 जून रोजी होणार आहे.

आम्ही अपूर्ण व्हिडिओ शेअर करणाऱ्या X वापरकर्त्याचे प्रोफाइल स्कॅन केले. एका राजकीय विचारसरणीने प्रभावित झालेल्या या वापरकर्त्याचे 8,000 पेक्षा जास्त फॉलोअर्स आहेत.

निष्कर्ष: राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे सरसंघचालक मोहन भागवत यांनी तेलंगणामध्ये एका कार्यक्रमात म्हटले होते की, एक व्हिडिओ व्हायरल केला करून खोटा दावा केला जात आहे की, संघ आरक्षणाच्या विरोधात आहे. या व्हिडिओचा एक अपूर्ण भाग शेअर करून खोटा दावा केला जात आहे.