Fact Check: श्वास थांबवण्याच्या या टेस्ट चे कोरोनाव्हायरस संक्रमणासोबत काहीच संबंध नाही, व्हायरल विडिओ खोटा आहे

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): 30 सेकंदाचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. या 30-सेकंदाच्या व्हिडिओमध्ये, काही कालावधीसाठी श्वास घेण्याची प्रक्रिया दर्शवित आहे, थोड्या काळासाठी थांबवणे आणि नंतर श्वासोच्छ्वास घेण्यास, असा दावा केला जात आहे कि हि कोरोनाव्हायरस ची चाचणी आहे. विश्वास न्यूजला त्याच्या व्हॉट्सअ‍ॅप चॅटबॉटवर (+91 95992 99372) फॅक्ट चेकसाठी हा दावाही पाठवण्यात आला. विश्वास न्यूजने यापूर्वीही अशाच एका श्वासोच्छ्वासाच्या दाव्याची चौकशी केली होती. या श्वास थांबवण्याच्या टेस्ट चा कोरोना संसर्ग चाचणीशी काही संबंध नाही. तज्ञांच्या मते हा दावा खोटा आहे.

काय होत आहे व्हायरल?
हा व्हिडिओ पोस्ट फेसबुक आणि व्हॉट्सअ‍ॅप सारख्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर व्हायरल होत आहे. नौशाद खान नावाच्या फेसबुक वापरकर्त्याने ती कोरोना टेस्ट म्हणून शेअर केली आहे. हा व्हिडिओ 30 सेकंदांचा आहे. या टेस्ट ला एक सरळ रेष आहे, जी तीन भागात विभागली गेली आहे. पहिला भाग म्हणजे श्वासोच्छ्वास, दुसरा श्वास थांबवणे आणि तिसरा श्वासोच्छवास. तीन भाग सरळ रेषेत ठेवले आहेत, ज्यामधून एक बिंदू जात आहे. हा ठिपका गेल्यानंतर त्या व्यक्तीस श्वास घेण्यास, थांबवून सोडण्यास सांगितले जात आहे.

व्हिडिओ मध्ये दावा केला आहे की, “जर आपण A पासून B पर्यंत श्वास थांबवण्यात यशस्वी झालात तर आपण जर आपण कोरोनापासून मुक्त होऊ शकता.”

या पोस्ट चे अर्काइव्ह व्हर्जन इथे बघा.

तपास:
विश्वास न्यूजने आवश्यक कीवर्डच्या मदतीने इंटरनेटवर हा दावा शोधण्याचा प्रयत्न केला (hपेजवर olding breath covid-19 etc) शोध निकालांमध्ये आम्हाला वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (डब्ल्यूएचओ) वेबसाइटवर आणि त्यांच्या अधिकृत फेसबुक पेजवर शेअर केलेली वर्क पोस्ट सापडली. डब्ल्यूएचओ वेबसाइटवरील मिथ बस्टर विभागात स्पष्टपणे म्हटले आहे की अस्वस्थता न घेता 10 सेकंद किंवा अधिक श्वास थांबविणे आपण कोरोना संक्रमणापासून मुक्त आहात याचा पुरावा नाही.

डब्ल्यूएचओने स्पष्टीकरण दिले आहे की श्वासोच्छवासाच्या या कथित व्यायामामुळे कोरोना संक्रमणाचा शक्यता आहे कि नाही हे सांगता येऊ शकत नाही. डब्ल्यूएचओच्या म्हणण्यानुसार असे करणे धोकादायक आहे आणि संसर्ग तपासणी करण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे तो लॅब मध्ये करणे हेच आहे. येथे क्लिक करून ही संपूर्ण माहिती वाचा.

हीच माहिती डब्ल्यूएचओने आपल्या अधिकृत फेसबुक पेजवरही शेअर केली आहे. ती खालील प्रमाणे आहे.

FACT: Being able to hold your breath for 10 seconds or more without coughing or feeling discomfort DOES NOT mean you are free from the coronavirus disease or any other lung disease.

https://www.facebook.com/WHO/

अश्याच एका दाव्याचा तपास विश्वास न्यूज ने या आधी देखील केला आहे. इंद्रप्रस्थ अपोलो हॉस्पिटलच्या क्रिटिकल केअरमधील पल्मोनोलॉजिस्ट डॉ. राजेश चावला यांनी या व्हायरल व्हिडिओ च्या दाव्याचा नकार दिला आहे. त्यांच्या मते कोरोनाव्हायरस संक्रमणाची चाचणी करून घेणेच योग्य आहे.

तत्सम दावे यापूर्वी देखील फॅक्ट-चेक केले गेले आहेत. खाली शेअर केलेल्या फॅक्ट चेक लिंक वर क्लिक करुन आपण तपशील वाचू शकता.

Fact Check: सांस रोकने की क्षमता से नहीं पता किया जा सकता है कि आप कोरोना पीड़ित हैं या नहीं, वायरल वीडियो है फर्जी

विश्वास न्यूजने हा व्हायरल दावा पोस्ट करणारे युजर नौशाद खान यांचे फेसबुक प्रोफाइल स्कॅन केले. प्रोफाइलवर दिलेल्या माहितीनुसार, वापरकर्ते चंदिगढ चे रहिवासी आहे. त्यांनी ऑक्टोबर 2009 मध्ये प्रोफाइल बनवला.

Disclaimer: विश्वास न्यूजच्या कोरोनाव्हायरस (COVID-19) संबंधित फॅक्ट-चेक स्टोरी वाचताना किंवा शेअर करताना, आम्ही वापरलेला डेटा किंवा संशोधन डेटा बदलू शकतो हे लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. कोरोनाव्हायरस संबंधित डेटा (संक्रमित असलेले, बरे झालेले रुग्ण आणि मृत्युमुखी पडलेले रुग्ण यांची संख्या) सतत बदलत राहते. तसेच लस (व्हॅक्सिन) शोधण्याच्या दिशेने संशोधनाचे ठोस परिणाम यायचे आहेत आणि त्यामुळे, उपचार आणि प्रतिबंधासाठी उपलब्ध असलेला डेटा देखील बदलू शकतो. म्हणून जेव्हा तुम्ही फॅक्ट-चेक वाचाल तेव्हा त्याची तारीख पडताळणे आवश्यक आहे.

निष्कर्ष: या श्वासोच्छ्वास थांबविण्याच्या चाचणीने कोरोनाव्हायरस संसर्ग कळू शकत नाही. डब्ल्यूएचओनेही याला नकार दिला आहे. तज्ञांच्या मते, संसर्गाची तपासणी करण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे त्याची तपासणी लॅब मध्येच करुन घेणे आहे. व्हायरल पोस्ट खोटी आहे.

टॅग्स

• Coronavirus
• Coronavirus Fake News
• CoronaVirusFacts