Fact Check: WHO નો દાવો કે 2025 સુધીમાં દેશમાં 87% લોકોને દૂધમાં ભેળસેળને કારણે કેન્સર થશે તે ખોટો છે

નવી દિલ્હી (વિશ્વાસ સમાચાર) વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO)ના નામે એક પોસ્ટ સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થઈ રહી છે. એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે WHO એ ચેતવણી આપી છે કે ભેળસેળયુક્ત દૂધના કારણે ભારતમાં 2025 સુધીમાં 87 ટકા લોકો કેન્સરના દર્દી બની જશે.

વિશ્વ ન્યૂઝની તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે WHOએ આવી કોઈ ચેતવણી આપી નથી. આ પહેલા પણ આ ખોટો દાવો વાયરલ થઈ ચૂક્યો છે, જેને WHOએ નકારી કાઢ્યો છે. હા, ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ મેડિકલ રિસર્ચ (ICMR) એ 2025 સુધીમાં કેન્સરના કેસોમાં 12.7 ટકા વધારો થવાની આગાહી કરી છે.

શું છે વાયરલ પોસ્ટ

થ્રેડ યુઝર khanabid809070 એ 23 સપ્ટેમ્બરના રોજ એક કથિત સમાચારનો સ્ક્રીનશોટ (આર્કાઇવ લિંક) શેર કર્યો હતો. તેમાં લખ્યું છે કે,

“ભારત ઝેર પીવે છે, દૂધ નહીં, ઉત્પાદન 14 કરોડ લીટર, પરંતુ વપરાશ 64 કરોડ લીટર.”

WHOની ચેતવણી – જો ભેળસેળ બંધ નહીં થાય તો 2025 સુધીમાં 87% ભારતીયોને કેન્સર થશે.

તપાસ

વાયરલ દાવાને ચકાસવા માટે, અમે કીવર્ડ્સનો ઉપયોગ કરીને તેને ગૂગલ પર સર્ચ કર્યું. દૈનિક ભાસ્કરની વેબસાઈટ પર છ વર્ષ પહેલા પ્રકાશિત થયેલા સમાચારમાં લખવામાં આવ્યું છે કે, “દેશમાં 68.7 ટકા દૂધ અને તેનાથી બનેલા ઉત્પાદનોમાં ભેળસેળ છે. એનિમલ વેલફેર બાર્ડના સભ્ય મોહન સિંહ આહલુવાલિયાએ જણાવ્યું હતું કે 89 ટકા ઉત્પાદનોમાં એક કે બે પ્રકારની ભેળસેળ હોય છે. રિપોર્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે WHOએ ભારત સરકારને ચેતવણી આપી છે કે 2025 સુધીમાં દેશની 87 ટકા વસ્તી ભેળસેળના કારણે કેન્સરનો શિકાર બની જશે.

PIB દ્વારા 18 ઓક્ટોબર, 2022ના રોજ તેના X હેન્ડલ પર પોસ્ટ કરીને આ દાવાને ખોટો જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે WHOએ આવી કોઈ એડવાઈઝરી જારી કરી નથી.

ડબ્લ્યુએચઓએ પણ આ દાવાને રદિયો આપતી પ્રેસ નોટ જારી કરી હતી. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે સંગઠને દૂધ અથવા દૂધની બનાવટોમાં ભેળસેળના મુદ્દે ભારત સરકારને કોઈ એડવાઈઝરી જારી કરી નથી.

અગાઉ, જ્યારે આ પોસ્ટ વાયરલ થઈ હતી, ત્યારે વિશ્વાસ ન્યૂઝે WHOના દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા ક્ષેત્રના કોમ્યુનિકેશન ઓફિસર શમિલા શર્માનો સંપર્ક કર્યો હતો. તેણે આ પોસ્ટને નકલી ગણાવી હતી.

આજતક વેબસાઇટ પર 2 માર્ચ, 2023ના રોજ પ્રકાશિત થયેલા સમાચાર અનુસાર, ICMRએ 2025 સુધીમાં કેન્સરના કેસોમાં 12.7 ટકાના વધારાની આગાહી કરી છે. દારૂ અને તમાકુનું સેવન, ધૂમ્રપાન, સ્થૂળતા, જીવનશૈલી, પ્રદૂષણ, અયોગ્ય આહાર અને શારીરિક પ્રવૃત્તિઓનો અભાવ વગેરેને તેના કારણો તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા છે.

અમે નકલી પોસ્ટ શેર કરનાર યુઝરની પ્રોફાઈલ સ્કેન કરી છે. તે એક વિચારધારાથી પ્રભાવિત છે.

निष्कर्ष: ડબ્લ્યુએચઓએ 2025 સુધીમાં દેશમાં 87 ટકા કેન્સરના દર્દીઓને દૂધ અને તેના ઉત્પાદનોમાં ભેળસેળને કારણે કોઈ ચેતવણી આપી નથી.

ટેગ્ઝ

• WHO