Fact Check: શાહરૂખ ખાનના બાળપણની નહીં, પરંતુ AI જનરેટેડ છે આ વાયરલ તસવીર

નવી દિલ્હી (વિશ્વાસ ન્યૂઝ) સોશિયલ મીડિયાના વિવિધ પ્લેટફોર્મ પર બે તસવીરો વાયરલ થઈ છે, જેને શાહરુખ ખાનના બાળપણની જણાવવામાં આવી રહી છે. 

વિશ્વાસ ન્યૂઝને તેની તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે શાહરૂખ ખાનના બાળપણના નામે વાયરલ થયેલી આ તસવીરો વાસ્તવમાં આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ એટલે કે AIની મદદથી બનાવવામાં આવી છે.

શું થઈ રહ્યું છે વાયરલ?

ફેસબુક યુઝર ‘Bollywood Post’એ 16 ફેબ્રુઆરીએ વાયરલ તસવીરોને શેર કરતા કેપ્શનમાં લખ્યું છે કે, “બોલિવૂડના કિંગ કહેવાતા શાહરૂખ ખાન બાળપણમાં ક્યૂટ લાગતા હતા.”

પોસ્ટની આર્કાઇવ લિંક અહીં જુઓ.

તપાસ

વાયરલ તસવીરોનું સત્ય જાણવા માટે અમે આ તસવીરોને ધ્યાનથી જોઈ. આ બંને તસવીરો એકદમ ક્લિયર દેખાય છે, જ્યારે ઈન્ટરનેટ પર હાજર શાહરૂખ ખાનની બાળપણની બાકીની તસવીરો થોડી ચીંથરેહાલ છે. સાથે જ આ બંને તસવીરો ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ અન્ય તસવીરો કરતાં થોડી અલગ છે.

તપાસ માટે અમે બંને તસવીરોને એક-એક કરીને તપાસવાનું નક્કી કર્યું. 

પહેલી તસવીર

પહેલી તસવીરને ગૂગલ રિવર્સ ઈમેજ દ્વારા સર્ચ કરવા પર અમને આ તસવીર ફિલ્મફેર મેગેઝીનની વેબસાઈટ પર 31 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ અપલોડ એક ગેલેરીમાં મળી. અહીં અપાયેલી જાણકારી અનુસાર, આ આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સનો ઉપયોગ કરીને તૈયાર કરાયેલી તસવીર છે.

બીજી તસવીર 

અમે આ તસવીરને પણ ગૂગલ રિવર્સ ઈમેજ પર સર્ચ કરી. અમને આ તસવીર બોલિવૂડ તાંત્રિક નામના ઈન્સ્ટાગ્રામ ચેનલ પર 9 ઑક્ટોબર, 2023ના રોજ પોસ્ટ થયેલી મળી, જ્યાં તેને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ દ્વારા બનાવવામાં આવી હોવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું, અમને આ તસવીર અન્ય ઘણી સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ્સ પર સમાન દાવા સાથે મળી છે કે તેને આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ દ્વારા બનાવવામાં આવી છે.

અમે આ તસવીરોને Hive Moderationની મદદથી ચેક કરી, જેમાં અમને જણવા મળ્યું કે આ તસવીરને 99.9 ટકા એઆઈથી બનાવવામાં આવી હોવાની શક્યતા છે. 

આ અંગે વધુ પુષ્ટિ માટે અમે એઆઈ એક્સપર્ટ ડૉ. અઝહર માકવેનો સંપર્ક કર્યો અને તેમને વાયરલ તસવીર મોકલી. તેઓનું કહેવું છે, “આ AI જનરેટેડ ઈમેજ છે. આ અસલી નથી. આને AI ટૂલ્સની મદદથી બનાવવામાં આવી છે.”

છેલ્લે અમે ખોટા દાવા સાથે ફોટો શેર કરનાર યુઝરના એકાઉન્ટને સ્કેન કર્યું. અમે જોયું કે યુઝર ‘બોલીવુડ પોસ્ટ’ને ફેસબુક પર 10 હજારથી વધુ લોકો ફોલો કરે છે.