Fact Check : કેરળમાં લાગેલી આગના વીડિયોને બિકાનેરનો જણાવીને કરાયો વાયરલ

નવી દિલ્હી (વિશ્વાસ ન્યૂઝ)દેશના મોટાભાગના રાજ્યોમાં કાળઝાળ ગરમી પડી રહી છે. આ વચ્ચે સોશિયલ મીડિયા પર એક વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે. તેમાં ભીષણ આગ જોઈ શકાય છે. કેટલાક યુઝર્સ દાવો કરી રહ્યા છે કે વાયરલ વીડિયો રાજસ્થાનનો છે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ પોસ્ટની તપાસ કરી. આ પોસ્ટ ભ્રામક સાબિત થઈ. વાસ્તવમાં વાયરલ વીડિયો કેરળનો છે. તેનો રાજસ્થાન સાથે કોઈ સંબંધ નથી.

શું થઈ રહ્યું છે વાયરલ?

ફેસબુક યુઝર ખબર દુનિયાભરે 26 મેના રોજ એક વીડિયોને પોસ્ટ કરીને દાવો કર્યો કે, “રાજસ્થાનના બિકાનેરમાં આગનું ભયાનક સ્વરૂપ, જુઓ ડરામણા દ્રશ્યો.”

ફેસબુક પોસ્ટના કન્ટેન્ટને અહીં જેમ છે તેમ જ લખવામાં આવ્યું છે. પોસ્ટને સાચી માનીને અન્ય યુઝર્સ પણ તેને વાયરલ કરી રહ્યા છે. પોસ્ટના આર્કાઇવ વર્ઝનને અહીં જોઈ શકાય છે.

તપાસ

વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ વીડિયો વિશે જાણકારી એકઠી કરવા માટે સૌથી પહેલા તેની કેટલીક કીફ્રેમ્સ કાઢી. પછી તેને ગૂગલ લેન્સ દ્વારા સર્ચ કરવાનું શરૂ કર્યું. અમને આ વીડિયો ઘણા સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ્સ પર મળ્યા.   સૌથી જૂનો વીડિયો 3 માર્ચ, 2024ના રોજ એક YouTube ચેનલે અપલોડ કરીને તેને પુપારાનો જણાવ્યો છે. પુપારા એ કેરળના ઇડુક્કી જિલ્લામાં આવેલા એક સ્થળનું નામ છે. વીડિયોનું કેપ્શન મલયાલમમાં લખવામાં આવ્યું હતું અને તેને પુપારામાં લાગેલી આગ ગણાવી હતી. 

વિશ્વાસ ન્યૂઝે તપાસને આગળ વધારતા સંબંધિત કીવર્ડના આધારે સર્ચ કર્યું.

સર્ચ દરમિયાન 24 ન્યૂઝની યુટ્યુબ ચેનલ પર એક સમાચાર મળ્યા. 1 માર્ચ, 2024ના આ સમાચારમાં કહેવામાં આવ્યું કે ઇડુક્કીના પુપારામાં ભીષણ આગ લાગી. આ આગ પ્લાસ્ટિકની પાઈપોમાં લાગી હતી. આ વીડિયો રિપોર્ટમાં વાયરલ વીડિયોના અલગ-અલગ ભાગોને અલગ-અલગ એંગલથી જોઈ શકાય છે.

તપાસને આગળ વધારતા હવે અમારે એ જાણવાનું હતું કે શું આ દિવસોમાં બિકાનેરમાં કોઈ આગની દુર્ઘટના સર્જાઈ હતી કે કેમ. ગૂગલ ઓપન સર્ચ ટૂલની મદદથી સર્ચ કરવા પર અમને એક સમાચાર મળ્યા. અમર ઉજાલાના આ સમાચારમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે બિકાનેરમાં એક ટ્રાન્સપોર્ટ કંપનીમાં આગ લાગી હતી. જેના કારણે લાખોનું નુકસાન થયું છે. આગ એટલી ભયાનક હતી કે ત્રણ ફાયર એન્જિનની મદદથી તેને કાબુમાં લઈ શકાઈ હતી. આ સમાચાર 24 મે 2024ના રોજ પ્રકાશિત થયા હતા.

અમારી અત્યાર સુધીની તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે કેરળમાં સર્જાયેલી દુર્ઘટનાના અકસ્માતના જૂના વીડિયોને બિકાનેરનો જણાવીને ભ્રમ ફેલાવવામાં આવી રહ્યો છે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે તપાસ દરમિયાન રાજસ્થાનના દૈનિક જાગરણના વરિષ્ઠ સંવાદદાતા નરેન્દ્ર શર્માનો સંપર્ક કર્યો હતો. તેમની સાથે વાયરલ વીડિયો શેર કર્યો હતો. તેમણે પુષ્ટિ કરી કે વાયરલ વીડિયોનો બિકાનેર સાથે કોઈ સંબંધ નથી.

તપાસના અંતિમ તબક્કામાં વાયરલ પોસ્ટ કરનાર યુઝરની તપાસ કરવામાં આવી. ફેસબુક પેજ ખબરના દુનિયાભરના 34 હજારથી વધુ ફોલોઅર્સ છે. આ પેજ હરિયાણાના ફરીદાબાદથી સંચાલિત થાય છે.