Fact Check : રૂ. 100ની નોટો પર પ્રતિબંધ હોવાનો નકલી દાવો વાયરલ થયો છે

નવી દિલ્હી (વિશ્વાસ ન્યૂઝ) વિવિધ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર 100 રૂપિયાની નોટની તસવીર શેર કરતી વખતે દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે આ નોટ બંધ થવાની છે. પોસ્ટને સાચી માનીને કેટલાક યુઝર્સ તેને વાયરલ કરી રહ્યા છે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ પોસ્ટની તપાસ કરી હતી. આ બનાવટી સાબિત થયું. આ સંપૂર્ણપણે ખોટી અને અફવા છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા આવી કોઈ સૂચના જારી કરવામાં આવી નથી.

વાયરલ શું છે?

17 સપ્ટેમ્બરના રોજ એક ઇન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલ પર પોસ્ટ કરવામાં આવ્યું હતું, “આજે મધ્યરાત્રિએ 12 વાગ્યે 100 રૂપિયાની નોટો બંધ કરવામાં આવશે. તમારા મિત્રો સાથે ઝડપથી શેર કરો.”

વાયરલ પોસ્ટની સામગ્રી અહીં જેવી છે તે રીતે લખવામાં આવી છે. તેનું આર્કાઇવ વર્ઝન અહીં જોઈ શકાય છે.

તપાસ

વિશ્વ ન્યૂઝે સૌથી પહેલા વાયરલ પોસ્ટને સ્કેન કરી હતી. આ પોસ્ટ પર 100 રૂપિયાની બે નવી નોટોની તસવીર છે.

અમે X કીવર્ડ સર્ચ સાથે તપાસ શરૂ કરી. અમને 19 જુલાઈ, 2018 ના રોજના બહુવિધ હેન્ડલ્સ પર પોસ્ટ્સ મળી. PIBએ આ તારીખે 100 રૂપિયાની નવી નોટની તસવીર પણ પોસ્ટ કરી હતી અને લખ્યું હતું કે RBI લવંડર રંગની 100 રૂપિયાની નવી નોટ બહાર પાડશે. અગાઉ જારી કરાયેલી તમામ 100 રૂપિયાની નોટો પણ લીગલ ટેન્ડર રહેશે.

RBI to issue new Rs 100 notes in #lavender colour; the new denomination will have the motif of ‘Rani ki vav’ – a stepwell located on the banks of Saraswati river in Gujarat’s Patan.
All Rs 100 banknotes issued earlier will also continue to be legal tender pic.twitter.com/ePNWddkoQL

— PIB India (@PIB_India) July 19, 2018

RBIની વેબસાઈટ પર સર્ચ કરતાં અમને 19 જુલાઈ, 2018ની પ્રેસનોટ મળી. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે ગવર્નર ઉર્જિત પટેલના હસ્તાક્ષરવાળી 100 રૂપિયાની નવી નોટોની લેવેન્ડર રંગની નવી સિરીઝની સાથે મહાત્મા ગાંધી સિરીઝની જૂની 100 રૂપિયાની નોટો કાયદેસર રીતે માન્ય અને ચલણમાં રહેશે.

તેવી જ રીતે, અમને 26 ફેબ્રુઆરી 2019ના રોજ એક પ્રેસનોટ પણ મળી હતી. એવી માહિતી આપવામાં આવી હતી કે આરબીઆઈ ટૂંક સમયમાં ગવર્નર શક્તિકાંત દાસના હસ્તાક્ષર ધરાવતી મહાત્મા ગાંધી (નવી) શ્રેણીમાં ₹ 100 મૂલ્યની બેંક નોટ જારી કરશે. આ નોટોની ડિઝાઈન મહાત્મા ગાંધી (નવી) શ્રેણીની ₹100ની બેંક નોટો જેવી જ છે. ભૂતકાળમાં રિઝર્વ બેંક દ્વારા જારી કરાયેલ ₹ 100 મૂલ્યની તમામ બેંક નોટો કાનૂની ટેન્ડર તરીકે ચાલુ રહેશે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે આરબીઆઈની વેબસાઈટ પર વ્યાપકપણે સર્ચ કર્યું. અમને એવી કોઈ માહિતી કે પ્રેસ નોટ મળી નથી જેમાં એવું આપવામાં આવ્યું હોય કે 100 રૂપિયાની નોટ બંધ કરવામાં આવશે. 100 રૂપિયાની નવી નોટોના વિમુદ્રીકરણ અંગે કોઈપણ મીડિયા અહેવાલમાં કોઈ માહિતી મળી નથી.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે અગાઉ પણ 100 રૂપિયાની જૂની નોટ અમાન્ય હોવાના દાવાની તપાસ કરી છે. તમે તેને અહીં વાંચી શકો છો.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે તપાસ આગળ વધારી અને આરબીઆઈના પ્રવક્તાનો સંપર્ક કર્યો. તેણે વાયરલ પોસ્ટને નકલી ગણાવી હતી.

તપાસના અંતે બનબારી અટલ નામના ઈન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલની તપાસ કરવામાં આવી હતી. તેના પાંચસોથી વધુ ફોલોઅર્સ છે. આ વપરાશકર્તા વિશે વધુ માહિતી મળી નથી.

निष्कर्ष: વિશ્વાસ ન્યૂઝની તપાસમાં 100 રૂપિયાની નવી નોટો પર પ્રતિબંધનો દાવો નકલી છે. RBI દ્વારા 100 રૂપિયાની નવી નોટો બંધ કરવા માટે કોઈ સૂચના જારી કરવામાં આવી નથી.

ટેગ્ઝ

• 100 Rs