Fact Check: ઉત્તરાખંડમાં પૂરથી તબાહીના નામે પાકિસ્તાનનો જૂનો વીડિયો વાયરલ

નવી દિલ્હી (વિશ્વાસ ન્યૂઝ) દેશના અનેક ભાગોમાં નદીઓનું જળસ્તર વધી ગયું છે. અનેક જગ્યાઓ પર નદીઓએ ભયાનક સ્વરૂપ ધારણ કર્યું છે. આ વચ્ચે સોશિયલ મીડિયા પર એક વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે. આમાં એક નદીને વિકરાળ સ્વરૂપમાં વહેતી જોઈ શકાય છે. વીડિયોને ઉત્તરાખંડનો જણાવીને દાવો કરવામાં આવ્યો કે રાજ્યમાં પાણીથી તબાહી મચી ગઈ છે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ વીડિયોની તપાસ કરી. જેમાં વાયરલ વીડિયો પાકિસ્તાનનો હોવાનું અને ઘણો જૂનો હોવાનું સામે આવ્યું છે.  વર્ષ 2022માં સ્વાત વિસ્તારમાં ભયંકર પૂર આવ્યું હતું. જેના કારણે તબાહીનું દ્રશ્ય જોવા મળ્યું. હવે આ જ ઘટના સાથે જોડાયેલા વીડિયોને કેટલાક લોકો ઉત્તરાખંડનો જણાવીને ભ્રમ ફેલાવી રહ્યા છે.

શું થઈ રહ્યું છે વાયરલ? 

ઈન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલ હરદીપ સિંહે 13 જુલાઈના રોજ એક વીડિયોને પોસ્ટ કરતાં તેને ઉત્તરાખંડનો જણાવતાં લખ્યું કે, “પાણીના કારણે ઉત્તરાખંડમાં તબાહી.”

વાયરલ પોસ્ટના કન્ટેન્ટને અહીં જેમ છે તેમ જ લખવામાં આવ્યું છે. તેના આર્કાઇવ વર્ઝનને અહીં જોઈ શકાય છે.

તપાસ

વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ ક્લિપ વિશે શક્ય તેટલી વધુ માહિતી એકત્ર કરવા માટે સૌથી પહેલા ઓનલાઈન ટૂલ્સનો ઉપયોગ કર્યો. તેના કેટલાક સ્ક્રીનશોટ લઈને ગૂગલ લેન્સ દ્વારા સર્ચ કર્યા. અમને Jio TVની વેબસાઈટ પર એક સમાચારમાં વાયરલ ક્લિપનો ભાગ જોવા મળ્યો. આ સમાચારને 27 ઓગસ્ટ 2022ના રોજ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા હતા. ઉર્દૂમાં પ્રકાશિત થયેલા આ સમાચારમાં જણાવવામાં આવ્યું કે સ્વાતમાં પૂર અને ભૂસ્ખલનના કારણે અનેક લોકોના જીવ ગયા. મકાનો અને હોટલોને નુકસાન થયું. આ સમાચારને અહીં જોઈ શકાય છે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝને વાયરલ ક્લિપનો સૌથી જૂનો વીડિયો પાકિસ્તાનના અખબાર એક્સપ્રેસ ટ્રિબ્યુનના ફેસબુક પેજ પર મળ્યો. તેને 26 ઓગસ્ટ 2022ના રોજ અપલોડ કરતા જણાવવામાં આવ્યું કે ખૈબર-પખ્તુનખ્વામાં પૂરની સ્થિતિ છે. ખાસ કરીને સ્વાતના વિસ્તારોમાં વિનાશ સર્જાયો છે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે તપાસને આગળ વધારતાં પાકિસ્તાની પત્રકાર કાશિફ લતીફ સાથે સંપર્ક કર્યો. તેમણે માહિતી આપતાં વાયરલ વીડિયોને પાકિસ્તાનનો જણાવ્યો.

તપાસના અંતે પાકિસ્તાનના જૂના વીડિયોને ભારતનો જણાવીને પોસ્ટ કરનાર ઈન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલ હરદીપ સિંહની તપાસ કરવામાં આવી. જાણવા મળ્યું કે તેમના એકાઉન્ટને 89 હજારથી વધુ લોકો ફોલો કરે છે.

નિષ્કર્ષ: