Fact Check: પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહના નામે ફરી વાયરલ થઈ ફેક પોસ્ટ

નવી દિલ્હી (વિશ્વાસ ન્યૂઝ) સોશિયલ મીડિયાના વિવિધ પ્લેટફોર્મ પર દેશના પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહના નામે એક ફેક પોસ્ટનો સ્ક્રીનશોટ વાયરલ થઈ રહ્યો છે. યુઝર્સ તેને સાચું માનીને શેર કરી રહ્યા છે. યુઝર્સનો દાવો છે કે આ ટ્વીટ પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે.

વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ પોસ્ટની તપાસ કરી તો તે ફેક સાબિત થઈ. મનમોહન સિંહનું કોઈ એક્સ (ટ્વિટર) હેન્ડલ નથી. આ એક ફેક પોસ્ટ છે.

શું થઈ રહ્યું છે વાયરલ? 

ફેસબુક યુઝર અજીત ચૌધરીએ 14 નવેમ્બરે એક પોસ્ટનો સ્ક્રીનશોટ પોતાના એકાઉન્ટ પર શેર કર્યો. સ્ક્રીનશોટમાં મનમોહન સિંહની તસવીર છે. સાથે લખ્યું છે: ‘ભારતીયોને મંદિરો જોઈતા હતા અને કોંગ્રેસીઓ 70 વર્ષ સુધી IIT, IIM, કોલેજ, હોસ્પિટલ, એરપોર્ટ, રેલવે, ડેમ, ISRO જેવી સંસ્થાઓ બનાવતા રહ્યા, જેને આજે વેચવી પડી રહી છે.’

વાયરલ પોસ્ટના કન્ટેન્ટને અહીં જેમ છે તેમ જ લખવામાં આવ્યું છે. તેને સાચું માનીને અન્ય યુઝર્સ પણ વાયરલ કરી રહ્યા છે. પોસ્ટના આર્કાઇવને વર્ઝન અહીં જુઓ.

તપાસ

પૂર્વ વડાપ્રધાનના નામે વાયરલ થયેલી પોસ્ટની સત્યતા જાણવા માટે અમે શરુઆત તેના સ્કેનિંગથી કરી. વિશ્વાસ ન્યૂઝે મનમોહન સિંહના નામે વાયરલ પોસ્ટમાં દેખાતા @PMdrmanmohan હેન્ડલને શોધવાનું શરૂ કર્યું. અમને એક્સ (પહેલા  ટ્વિટર) પર આ નામનું કોઈ હેન્ડલ દેખાયું નથી. તે સ્પષ્ટ હતું કે આ ફેક છે. આ પોસ્ટને એડિટિંગ ટૂલ્સની મદદથી બનાવવામાં આવી છે. બીજું આ પૂર્વ વડાપ્રધાનનું અસલી હેન્ડલ હોત, તો તે ચોક્કસપણે વેરિફાઈડ હોત.

તપાસને આગળ વધારતા વિશ્વાસ ન્યૂઝે કોંગ્રેસના પ્રવક્તા નીરજ મિશ્રા સાથે સંપર્ક કર્યો. તેમણે જણાવ્યું કે આ પોસ્ટ ફેક છે. પૂર્વ વડાપ્રધાનનું કોઈ સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ નથી. મનમોહન સિંહ ક્યારેય સોશિયલ મીડિયા પર એક્ટિવ રહ્યા નથી.

સોશિયલ મીડિયા પર આ પહેલા પણ ઘણી વખત મનમોહન સિંહના નામે ફેક પોસ્ટ વાયરલ થતી રહી છે. જેની વિશ્વાસ ન્યૂઝે સમયાંતરે તપાસ પણ કરી છે. તમે તેને અહીં ક્લિક કરીને વાંચી શકો છો.

તપાસના અંતે અમારે એ જાણવું હતું કે પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહની નકલી ટ્વીટ વાયરલ કરનાર યુઝર કોણ છે. અમને ફેસબુક યુઝર અજીત ચૌધરીના સોશિયલ સ્કેનિંગ દ્વારા જાણવા મળ્યું કે યુઝર હરિયાણાના ગુરુગ્રામમાં રહે છે. તેના 700થી વધુ ફ્રેન્ડ્સ છે. આ એકાઉન્ટ એપ્રિલ 2013માં બનાવવામાં આવ્યું હતું.