Fact Check: ‘वीर सावरकर’ चित्रपटातील एक दृश्य, ‘गांधी’ चित्रपटातील असल्याचा खोटा दावा करून शेअर केले जात आहे.
- By: Jyoti Kumari
- Published: Mar 24, 2023 at 01:32 PM
- Updated: Jul 10, 2023 at 06:12 PM
नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज). सोशल मीडियावर एका चित्रपटाची क्लिप व्हायरल होत आहे. यामध्ये महात्मा गांधी आणि वीर सावरकर यांची भूमिका साकारणारे कलाकार संवाद साधताना दिसत आहेत. सोशल मीडियावर काही वापरकर्ते 4:51 मिनिटांची ही क्लिप ‘गांधी’ चित्रपटातील अंश असल्याचे सांगून व्हायरल करत आहेत. विश्वास न्यूजने व्हायरल पोस्टची सत्यता तपासली. हा दावा दिशाभूल करणारा निघाला. प्रत्यक्षात व्हायरल झालेली क्लिप, 2001 मध्ये आलेल्या ‘वीर सावरकर’ चित्रपटाचा एक छोटासा भाग आहे. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन वेद राही यांनी केले होते. याचे वर्ष 1982 किंवा ब्रिटिश चित्रपट निर्माते रिचर्ड अॅटनबरो यांच्याशी त्याचा काहीही संबंध नाही.
काय आहे व्हायरल पोस्ट
फेसबुक वापरकर्ता ‘अरविंद कुमार शर्मा‘ याने 4 मार्च रोजी व्हिडिओ शेअर करून दावा केला की, “प्रस्तुत आहे 1982 मध्ये निर्मित ‘गांधी’ चित्रपटातील सीन आहे. वीर सावरकर आणि गांधी संवाद! सावरकरांच्या विचारांची दृढता आणि गांधींची संशयी वाणी – कृपया जरूर ऐका. लक्षात ठेवा हा चित्रपट आरएसएस च्या लोकांनी बनवला नसून प्रसिद्ध ब्रिटीश चित्रपट निर्माते रिचर्ड अॅटनबरो यांनी बनवला आहे!
ते खरे असल्याचे मानून इतर वापरकर्तेही त्याला व्हायरल करत आहेत. पोस्टच्या संग्रहित लिंकला येथे पाहिले जाऊ शकते.
तपास
व्हायरल दाव्याची पडताळणी करण्यासाठी, आम्ही इनव्हिड (Invid) टूलचा वापर केला आणि अनेक कीफ्रेम्स काढल्या आणि त्यांचा गुगल रिव्हर्स इमेजने शोध घेतला. आम्हाला 8 सप्टेंबर, 2018 रोजी ‘संघ मंच’ नावाच्या यूट्यूब चॅनलवर अपलोड केलेला ‘वीर सावरकर’ चित्रपट सापडला. व्हिडिओसोबत दिलेल्या माहितीनुसार, हा ‘वीर सावरकर’ चित्रपट आहे. व्हायरल व्हिडिओचे दृश्य 2:30:11 ते 2:33:41 पर्यंत पाहता येते.
‘डॉ शैलेश भिंडे’ नावाच्या यूट्यूब चॅनलवरही व्हायरल व्हिडिओ अपलोड केल्याचे आढळून आले. 2 जानेवारी, 2012 रोजी अपलोड केलेल्या व्हिडिओमध्ये या व्हिडिओचे वर्णन ‘वीर सावरकर’ चित्रपटातील दृश्य असल्याचेही सांगण्यात आले आहे. यास, 26 मिनिटे 46 सेकंद ते 31 मिनिटे 36 सेकंद दरम्यान पाहिले जाऊ शकते.
पुढे तपासात आम्ही ‘गांधी’ चित्रपटाचा शोध घेतला. 1982 मध्ये ‘गांधी’ रिलीज झाल्याचे आम्हाला कळले. याचे दिग्दर्शन रिचर्ड अॅटनबरो यांनी केले होते.
तपासादरम्यान, आम्हाला 2 ऑक्टोबर, 2021 रोजी डेक्कन हेराल्डच्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेला एक लेख सापडला, ज्यामध्ये महात्मा गांधींवर बनलेल्या चित्रपटांबद्दल माहिती देण्यात आली होती. 1982 मध्ये आलेल्या ‘गांधी’ चित्रपटाबाबतही यात चर्चा आहे. येथे लेख वाचा.
याआधीही असाच दावा करत हा व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल झाला होता. ज्याचा तपास विश्वास न्यूजने केला होता. तुम्ही आमची तपासणी येथे वाचू शकता.
आमच्या तपासणीत ही गोष्ट स्पष्ट झाली की व्हायरल झालेला व्हिडिओ हा, ‘वीर सावरकर’ चित्रपटातील दृश्य आहे, ‘गांधी’ चित्रपटातील नाही. अधिक माहितीसाठी, आम्ही मुंबई स्थित ज्येष्ठ मनोरंजन पत्रकार पराग छापेकर यांच्याशी संपर्क साधला आणि त्यांनी आम्हाला सांगितले, “व्हायरल दावा खोटा आहे, हे ‘गांधी’ चित्रपटातील दृश्य नाही.”
तपासाअंती, आम्ही खोट्या दाव्यासह व्हिडिओ शेअर करणाऱ्या वापरकर्त्याची चौकशी केली. तपासात हा वापरकर्ता कोलकाता येथील रहिवासी असल्याचे समोर आले आहे.
निष्कर्ष: विश्वास न्यूजच्या तपासणीत व्हायरल दावा दिशाभूल करणारा असल्याचे आढळले. व्हायरल झालेला व्हिडिओ हा, ‘वीर सावरकर’ चित्रपटातील आहे, ‘गांधी’ चित्रपटातील नाही. लेखक आणि चित्रपट निर्माते वेद राही दिग्दर्शित ‘वीर सावरकर’ हा चित्रपट 2001 मध्ये प्रदर्शित झाला होता.
- Claim Review : 1982 मध्ये आलेल्या 'गांधी' चित्रपटातील एक दृश्य.
- Claimed By : अरविंद कुमार शर्मा
- Fact Check : Misleading
Know the truth! If you have any doubts about any information or a rumor, do let us know!
Knowing the truth is your right. If you feel any information is doubtful and it can impact the society or nation, send it to us by any of the sources mentioned below.
